دویست‌ و نود و پنجمین جلسه کاری تشکل راه‌بیداری

با طوع و رغبت جهانی

حاج آقا عابدینی در برنامه سمت خدا به این مطلب اشاره می‌کردند که وقتی در دعای سلامتی حضرت ولی عصر (عج) درخواست می‌کنیم «که «حَتّی تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً» ارض را به معنای ارض وجودی در نظر بگیریم و فقط به ارض طبیعی عالم طبیعت نگاه نکنیم و درخواست کنیم که خداوند ایشان را در ارض وجودمان با طوع و رغبت ساکن کنند.» ایشان روی «طوع و رغبت» تأکید می‌کردند و با اشاره به کلمه «طوعا» می‌فرمودند:«که در این دعا، ما داریم از خداوند می‌خواهیم که امام زمان(عج) را همراه با طوع و رغبت جهانی بر زمین حاکم کند؛ چون اگر قرار باشد مردم امام(ع) را نخواهند، همان اتفاقی که برای ۱۱ معصوم قبلی اتفاق افتاد، برای ایشان نیز رخ می‌دهد.» البته بخشی را باید به صورت جهانی درخواست می‌کنیم و احتیاج به طوع و رغبت جهانی دارد؛ که الحمدلله می‌بینیم در مردم  این امر ایجاد شده است و دنیا دارد به آن سمت حرکت می‌کند. در بیانات آیت الله بهجت آمده است که ما اگر در جهت ایجاد زمینه‌های ظهور آقا و پذیرش جهانیان داریم تلاش می‌کنیم، باید به این مسئله هم حواسمان باشد که می‌توانیم به فرج شخصی هم برسیم؛ حتی قبل از این‌که به فرج عمومی‌ و جهانی نائل شویم. در واقع فرج شخصی وقتی تک تک و به صورت فرد فرد انجام شود، به‌ صورت جمعی هم حاصل می‌شود. آیت الله بهجت توجهات و سفارشات زیادی در رابطه با نحوه ارتباط با امام زمان(عج) داشتند. کتاب بشارت مجموعه توصیه‌های ایشان در رابطه با ارتباط‌گیری با امام زمان(عج) از بیانات و احوالات ایشان نقل شده است.

آیات قرآن؛ تجسم عینی امام زمان(عج)

حضرت آیت الله بهجت(ره) در مورد حدیث ثقلین می فرمودند: که پیامبر اکرم(ص) فرمودند:« إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ اَلثَّقَلَیْنِ…کِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی… (وَ قَالَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ اَلثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِی کِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ اَلْحَوْض.»

«همانا من دو چیز گرانبها در میان شما مى‌گذارم که اگر شما بر آن دو چنگ بزنید بعد از من هرگز گمراه نخواهید شد، یکى کتاب خدا و دیگرى فرزندان من است؛ این دو از هم جدا نمی‌شوند تا این‌که در کنار حوض بر من وارد شوند.»[ إرشاد القلوب / ترجمه رضایی، ج ۱ ص ۳۱۶)] می‌فرمودند: (این حدیث) یک رمزی برای شیعه است که اگر به آن توجه کنیم، غیبت امام(عج) برای شیعه معنی ندارد. طبق این حدیث پیامبر اکرم(ص) فرمودند:«من بین شما این دو ثقل را باقی می‌گذارم.» ما ترک من «کِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی» است و این دو از هم جدا نمی‌شوند. جدا نشدن این دو از هم مثل جدا نشدن فردیت و عدد ۳، یا زوجیت و عدد ۴ می‌باشد که ‌اصلاً جدا شدنی نیستند. قرآن وجود کتبی امام معصوم و امام معصوم تجسم عینی قرآن است؛ حضرت علی(ع) در جنگ صفین بعد از این‌که سپاه معاویه قرآن‌ها را بر سر نیزه کردند، فرمودند:« این‌ها ورق پاره است و قرآن ناطق منم».

در ادامه حضرت آیت الله بهجت به این نکته اشاره می‌کنند که وقتی پیامبر اکرم می‌فرمایند:«انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی فانهم لن یفترقا» یعنی بدون قرآن، به اهل بیت(ع)، رضایت و معرفت ایشان نمی‌توان رسید و بدون معرفت و تمسک به اهل بیت(ع) نیز به قرآن نمی‌شود رسید. علاوه بر این ایشان فرمودند که این رمزی برای شیعه است یعنی اگر حتی در زمان امام(عج) جسم ظاهریشان از شما غایب بود، وقتی قرآن را باز کنید امام(عج) حاضر است. ‌اصلاً غیبت امام برای شیعه معنی ندارد. وقتی دلت برای امام زمان(عج) تنگ می‌شود و قرآن را باز می‌کنی، دانه دانه آیات، ترسیم وجود عینی و تجسم بیرونی امام زمان(ع) است. کسی که واقعاً از قرآن بهره بگیرد و آیات قرآن را در وجودش پیاده کند، فرج شخصی برای او ممکن می‌شود و ‌اصلاً غیبت برایش معنی نخواهد داشت.

دراین مدتی که از غیبت گذشته است، چه کسانی به چه مراتب بالا نائل شدند و این فرج برایشان حاصل شده و بازتاب و تجلی فرج درونیشان بیرون را هم نورانی و راه را روشن کرده است! کسی که بخواهد منکر این امر شود، درواقع چشمش مشکل دارد؛ همان‌گونه که امام حسین(ع) در دعای عرفه می‌فرمایند:« آن کسی که تو را نمی‌بیند، کور است.» از این نظر اگر کسی بخواهد آثار وجودی شهدا را در این مسیری که باز کرده‌اند، منکر شود باید گفت که مشکل بینایی دارد. به قول حاج آقا قرائتی حفظه الله کسی که عینک سرخ زده است همه شلغم‌ها را هم لبو می‌بیند. کسی که خدای ناکرده چشم و گوشش به مظاهر گناه عادت کرده است نمی‌توانند حق را ببینند و مظاهر گناه حجابی در برابر او می شود.

چه صراطی مستقیم‌تر از مسیر ظهور!!

امام باقر (ع) می‌فرمایند:« اگر در دست تو یک گوهر باشد و ارزش گوهرت را بدانی، اگر عالم و آدم جمع بشوند و بگویند این گردویی بیش نیست، آن را دور بیانداز؛ تو چون ارزشش را می‌دانی آن را از دست نمی‌دهی. برعکس این هم است. اگر چیزی که در دست توست و ارزش نداشته باشد، اگر عالم و آدم جمع بشوند و بگویند که این ‌بسیار ارزشمند و… است، می‌گویی نه. و این در صورتی است که ارزش واقعی آن را فهمیده باشی. مهم است ما بفهمیم کجای تاریخ ایستاده‌ایم. همان گونه که ما در مورد گذشتگان و احوالات آن‌ها قضاوت می‌کنیم، آیندگان هم در مورد ما قضاوت خواهند کرد. امیرالمومنین (ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه به فرزندشان به عنوان وصیت می‌فرمایند:« من به تاریخ گذشتگان آن‌چنان آشنا هستم و مطالعه کرده‌ام که انگار با آن‌ها زیسته‌ام.» مهم است که ما از تاریخمان جدا نشویم، کاری که دشمنان الان دارند می‌کنند این است که می‌خواهند گذشته ما را از یاد ما ببرند. شیطان که سر صراط وحی قسم خورده است که من حتما همه را گمراه می‌کنم و من سر راه مستقیم(صراط) تو می‌نشینم. چه مسیری مستقیم‌تر از مسیر ظهور؟! وقتی گفته‌اند زمانی که امام زمان(عج) ظهور کنند مرگ شیطان فرا می‌رسد معلوم است که می‌آید، سر همین صراط، خیمه می‌زند و همه اعوان و انصار و نوچه‌هایش را هم جمع می‌کند که این صراط را مسدود کند. به من و شمای نماز خوان و مذهبی نمی‌آید بگوید، مذهبت را کنار بگذار! می‌آید همین مذهب را از آن محتوا خالی می‌کند. که این خطرناک است. ضرر افرادی که در طول تاریخ، با مذهب علیه مذهب جنگیدند، بیشتر بوده است. به قول امام(ره) می‌فرمودند:« آنچه پدر پیرتان از این متنسّکین جاهل خورده، کمتر از آن‌ها نبوده، حتی بیشتر هم بوده است. بصیرت در این موارد به درد می‌خورد.

اهلیّت یافتن

در این ۵ روز باقی مانده تا ماه مبارک رمضان، باید بار خود را ببندیم. به قول روایاتی که در استفاده از ماه شعبان وارد شده است؛ در ادامه ماه مبارک شعبان بخواهیم «اللّهم اِن لم تکن غفرتَ لنا فیما مضی مِن شعبان فاغفر لنا فیما بقیَ منه» این دعا را مرتب بخوانیم تا ان شاء الله، با آمادگی وارد ماه مبارک رمضان شویم. در ماه مبارک رمضان که ماه بهار قرآن است، با باطن قرآن که باطن امام زمان(عج) است، سعی کنیم، ان‌شاءالله با معرفت، ارتباط برقرار کنیم. اهلیتی که پیامبر اکرم(ص) فرمودند:« [اهلُ القرآن] کسانی که اهل قرآن هستند، برترین افراد زمان خودشان هستند؛ به جز انبیاء و رسولان.» را پیدا کنیم. در تفسیر اهلیت می‌گویند که منظور این نیست که زیاد قرآن بخواند؛ بلکه به این معنی است که ارتباطِ همراه با انس با قرآن را پیدا کنیم. در ماه مبارک رمضان، که بهار قرآن است و بیشترین تجلیات قرآن و بیشترین تأثیر را در دل‌ها ایجاد می‌کند. ارتباط با قرآن را در این ماه با این دید نگاه کنیم که داریم با امام زمان(عج) ارتباط می‌گیریم.

آقای شریفیان حفظه الله سفارشی که در مورد اهلیّت پیدا کردن با قرآن دارند که آن، قرائت قرآن در دل شب است. قرائت قرآن در دل شب، با توجه به سکوت پیرامونی و قطع ارتباط‌های خارجی در شب بیشتر مقدور است و تفکّر و تدبّر در قرآن بیشتر انجام می‌شود. یک توصیه دیگر این است که، قرآن را در نماز بخوانیم، از نظر این که ما عرب زبان نیستیم، حفظ هم نیستیم، قرائت قرآن در نمازهای واجب و در روز برایمان مشکل است و به قدری مشغله برای انسان وجود دارد که نمازهای واجب را هم متاسّفانه می‌خواهیم سریعتر بخوانیم؛ ولی شب اطراف انسان خلوت است و آن سکوت شب هم کمک می‌کند. لذا آقای شریفیان می‌فرمودند که نماز شبی را که می‌خواهید بخوانید از روی قرآن آیاتی را بخوانید حتی اگر یک سوره کامل نشود. مثلا ‌بسیار در مورد شش آیه اول سوره حدید و سه آیه آخر سوره حشر و سوره توحید شنیده‌ایم. انسان اگر در دل شب و با توجه، این آیات را بخواند و چه بهتر که قبل از آن تفسیری در مورد این آیات خوانده باشد، از طرف دیگر آمادگی اطلاعاتی و معرفتی هم داشته باشد تا زمانی که این آیات را می‌خواند به باطن او منتقل می‌شود و ان‌شاءالله تأثیر خواهد گذاشت. در قرآن نیز آمده است:«افلا یتدبّرون القرآن ام علی قلوبهم اغفالها»،«آیا در قرآن تدبّر نمی‌کنند؛ مگر قلب‌هایشان قفل زده شده است؟» در نماز مستحبی انسان می‌تواند قرآن را باز ‌کند و بخواند، چه بهتر که یک سوره کامل بخواند؛ اما اگر نتوانستیم یک سوره بزرگ و کامل بخوانیم، یک سوره کوچک مثل سوره توحید را می‌خوانیم و بعد آن ۱۰ یا ۲۰ یا ۳۰ آیه را بخوانیم حتی اگر یک سوره کامل هم نشد مشکلی ندارد، آن سوره را خواندیم و این آیات را هم به عنوان مطلق ذکر حتی در نمازهای واجب می‌شود خواند. اینجا اهلیّت و انس به وجود می‌آید که غیر از تلاوت روزی یک یا چند جزء قرآن است. الحمدلله در ماه رمضان ‌بسیار­ی موفق به ختم قرآن می­شوند ولی آن اصراری که به ختم ظاهر قرآن داریم برای تعمق و انس گرفتن به قرآن نداریم.

 می­فرمایند که وقتی با باطن امام زمان(ع) که قرآن است ارتباط پیدا کردیم و امام را ان‌شاءلله در وجودمان نازل و ساکن کردیم، زمانی که شب قدر فرا می­رسد، دعای سلامتی امام عصر(ع) را که یکی از دعاهایی که برای شب بیست و سوم ماه رمضان وارد شده است را با توجه بخوانیم. این چند روز تا شب قدر را ‌اصلاً دنبال همین حاجت بودیم و شب قدر شب گرفتن به اصطلاح جایزه و گرفتن جواب است. منتظر هستیم که جواب ما را بدهند. مگر می­شود بگویند بیا بعد جواب ندهند. حتما جواب را هم به امید خدا می­گیریم. به هر حال این چند روز باقی مانده از ماه شعبان را به عنوان زمینه سازی ورود به ضیافت خدا، از دست ندهیم. برای همدیگر دعا کنیم. با استغفار و دعا­ها و اعمالی که وارد شده -و کسانی که توفیق روزه‌داری دارند- برای ورود به ماه خدا و درک فیوضات آن آماده شویم.

تا در آن نور معرفت بینی!

به قول آقای شجاعی این نباشد که وقتی وارد ماه مبارک می­شویم و خداوند در طی روز ما را امر به روزه کرده است تا ما را از این مظاهر مادی و حیوانی جدا کند؛ ولی ما عین فنری فشرده شده، برای افطار سفره­های رنگین می­چینیم گویی داریم از خدا انتقام می­گیریم. در روز عادی این‌قدر سفره­هایمان پر و رنگارنگ نیست. و واقعا هم مگر انسان چقدر می­خواهد بخورد؟ ولی آن رنگارنگ چیدن و انواع و اقسام چیدن را ایشان می­گویند انگار می‌خواهیم انتقام بگیریم که خدایا تو من را از اصلم جدا کردی و الان(وقت افطار) وقتش است. در صورتی که خدا دارد می­گوید که من تو را برای چیز دیگری خلق کرده‌ام. « ما خَلَقتُ الجِنَّ وَ الانسَ اِلّا لِیَعبُدون.» این «لِیَعبُدون» او «لِیَعرِفون» که ائمه فرموده­اند حاصل نمی­شود الّا به خالی نگه داشتن درون.

اندرون از طعام خالی دار         تا در آن نور معرفت بینی یا به مغز نور معرفت باری.

همین هم که از صبح منتظریم افطار بشه و بعد هم از صبح تا شب وقت می­گذاریم که سفره افطارمان را چه جوری پر کنیم. این که باز همان شد. اگر از اول ماه رمضان این­ نکته را بخواهیم بفهمیم که ضیافت الله است و مثلا وارد شویم، به ناگهان می­بینیم ماه مبارک هم تمام شد و به هیچی هم نرسیدیم در صورتی که بزرگان می‌گویند ماه رجب و ماه شعبان برای کسب و ایجاد همین آمادگی است تا انسان آماده وارد این ماه مبارک شود؛ تا وقتی وارد شد از قبل توشه برداشته و آن موقعیت را درک کرده باشد و بداند که چه چیزی می­خواهد. حتی بزرگان می­گویند که اول ماه رمضان نگاهی به دعای وداع ماه رمضان از امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه بیاندازید تا زمانی که آخر ماه مبارک آن را می­خوانیم نگوییم حیف شد و از دست­مان رفت. اول ماه بخوانیم و بگوییم تازه ماه مبارک شروع شده و فرصت باقی است.

بهار طبیعت، بهار صلوات، بهار قرآن

 به هر حال این ایام باقی مانده را با توجه به اینکه نوروز هم در پیش است، قدر بدانیم و به واسطه نوروز دچار فراموشی این ایام مبارک نشویم. به قول آیت‌الله جوادی آملی که می­فرمایند: بهار و نوروز خبری نیست. اول فروردین بهار طبیعت است، ما هم ما یک بعد طبیعی داریم. انسان با فرارسیدن بهار و انتهای زمستان، تغییر و تحول روحی و جسمی‌ در خود احساس می­کند؛ ولی رسیدن بهار باعث فراموشی نشود. حالا که بعد مادی جهان طبیعت دارد نو می‌شود، حواسمان باشد. که داریم وارد ماه رمضان می‌شویم. فرصت باقی‌مانده ماه شعبان را از دست ندهیم و استفاده کنیم. گفته‌اند: ماه رجب بهار استغفار، ماه شعبان بهار صلوات و ماه رمضان بهار قرآن است. در بهار طبیعت می‌بینیم وقتی یک دانه هسته میوه را هم در طبیعت بیندازی، سبز می‌شود؛ چون موقعیت، فضا و زمان مناسب برای رشد طبیعی است. پس بهار صلوات هم می‌گوید که صلوات در این ماه بیشترین اثر را دارد. یعنی همان آثاری را که می‌بینیم در بهار، در جریان طبیعت پیش می‌آید، همان آثار در بهار صلوات که ماه شعبان باشد، بر باطن و ملکوت انسان‌ها حاصل می‌شود.

بارش باران رحمت جریان دارد!!

در روایات هم آمده است «شخصی بعد از طواف واجبش خدمت امام رسید، عرض کرد: آقا! من موقع طواف هیچ دعایی بلد نبودم؛ فقط صلوات فرستادم. امام فرمودند: بالاترین دعا را کردی.» زیرا این دعا هر چند به ظاهر برای پیامبر اکرم(ص) و خاندانش است ولی در واقع برای این است که به اهلیت توجه کنیم. هر کس شایستی داشته باشد و اهلیت پیدا می‌کند ، مانند روایتی از رسول اکرم(ص) که در مورد جناب سلمان می‌فرمایند: السلمان منا اهل البیت. ارتباط ظاهری شناسنامه‌ای نمی‌خواهد. در عین حال که وقتی در بطن آن وارد می‌شوید می‌بینید که این بزرگواران ارتباط شناسنامه‌ای هم با ما دارند. روایت « انا و علی ابوا هذه امه» بیانگر این موضوع است. در مباحث عمیقتر نیز وقتی انسان مراجعه می‌کند می‌بیند که پیامبر اکرم(ص) اولُ ما خلق الله هستند و بقیه مخلوقات از نور ایشان است. زمانی که صلوات بر این بزرگواران می‌فرستیم، فیوضات الهی که به سمت حضرات معصومین(ع) روانه می‌شود، از جانب آن‌ها به سمت ما می‌آید. در واقع ما داریم برای خودمان دعا می‌کنیم. در ماه شعبان و بهار صلوات با هر صلوات فرستادن به مدارج خودمان اضافه می‌کنیم. اگر معانی و آثار صلوات را درک کنیم و در این موقعیت و چند روز باقیمانده ماه شعبان استفاده کنیم، ان‌شاءالله وجودمان آماده می‌شود برای این‌که بتواند فیوضات ماه مبارک رمضان را درک بکند. پیامبر اکرم فرمودند:« الا انّ فی ایام دهرکم نفحات بدانید و آگاه باشید در روزگارانی که بر شما می‌گذرد نفحات و نسیم‌هایی می‌گذرد/ الا فتعرضوا لها فلا تعرضوا عنها حواستان باشد در معرض آن قرار بگیرید و از این که این باد به شما بوزد، اعراض نکنید.» بارش باران رحمت جریان دارد. اگر من کاسه ظرف وجودم را برعکس و واژگونه بگیرم، یک قطره آب هم داخل آن نمی‌رود. مهم است که انسان بتواند در مواقع خاص؛ در مکان‌های خاص و در زمان‌های خاص فیوضات الهی را جلب کند و از دست ندهد و خودش را در معرض آن قرار دهد.