آیه (۱۱۲): ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْذِّلَّهُ اءَیْنَ مَا ثُقِفُوَّاْ إِلا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍمِّنَ الْنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْکَنَهُ ذَلِکَ بِاءَنَّهُمْ کَانُواْ یَکْفُرُونَ بِایَتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ الاَْنْبِیَآءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذَ لِکَ بِمَا عَصَواْ وَّکَانُواْ یَعْتَدُونَ
ترجمه :
(دشمنان شما به قدرى ترسو و زبون هستند که ) هر کجا یافت شوند، مُهر ذلّت بر آنها خورده است ، مگر آنکه به ریسمان (امان ) الهى چنگ زنند (و از انحراف و فسق دست برداشته ، ایمان آورند) و با مردم پیوندى برقرار کنند. آنها گرفتار خشم خدا گشتند ومُهر بیچارگى بر آنها زده شد. این به خاطر آن بود که به آیات خدا کفر مى ورزیدند و پیامبران را به ناحق مى کشتند. این بدان سبب بود که عصیان ورزیده و تجاوز مى کردند.
تفسیر نور حجت الاسلام قرائتی
نکته ها
چنانکه در روایات آمده ، این آیه در مورد قوم یهود است که به جهت نافرمانى حکم خدا و پیامبران ، دچار غضب الهى گردیده و مُهر ذلّت و مسکنت بر آنان زده شد. از جمله گناهان آنان کشتن پیامبران بوده است که طبق روایات ، مراد از آن ، کشتن با شمشیر نیست ، بلکه افشاى اخبار و اسرار آنان بوده که موجب سلطه ى قدرت هاى ستمگر و قتل آنان مى گردیده است .(۱۳۲)
پیام ها
۱- نتیجه ى کفر و پیامبرکشى ، ذلّت و مسکنت است . (ضربت علیهم الذلّه )
۲- یهود همیشه ذلیل است . گرچه گاهى سرنخ تبلیغات و اقتصاد و سیاست را به دست مى گیرد، امّا از نظر کرامت و عزّت و محبوبیّت و امنیّت ، بدترین جایگاه را دارد. (مثل افراد دزد وچاقوکشى که ایجاد دلهره کرده ودرآمدهاى کلانى به دست مى آورند، ولى هرگز از جایگاه والایى برخوردار نیستند.) (ضربت علیهم الذلّه )
۳- روحیّه ى مؤ منان را با بیان وضع نکبت بار مخالفان تقویت کنید. (ضربت علیهم الذلّه )
۴- رمز عزّت دو چیز است : ایمانى از درون به قدرت الهى ، ارتباطات حسنه اى از بیرون با امّت ها و ملّت ها. (حبل من اللّه و حبل من الناس )
۵- راه نجات یهود، یا ایمان آوردن به اسلام است ؛ (حبل من اللّه ) یا عقد قرارداد با مسلمانان . (حبل من الناس )
۶- عقیده ، در عمل اثر دارد. (ذلک بانهم کانوا یکفرون )
۷- براى قوم یهود انبیاى متعدّدى آمدند. (النبیین )
۸- نسبت به بزرگ ترین شخصیّت ها نیز معیارها را فراموش نکنید. با اینکه پیامبرکشى بزرگ ترین جنایت است ، امّا کلمه ((بغیر حق )) رمز آن است که معیار، باطل است ، نه شخص پیامبر. (یقتلون النبیین بغیر حق )
۹- گناه و تجاوز، زمینه ساز گناهان بزرگ ترى همچون کفر و پیامبرکشى مى گردد. (ذلک بما عصوا…)
۱۰- آنچه از تجاوز و کفر بدتر است ، اصرار بر کفر و تجاوز است . (کانوا یعتدون )
آیه (۱۱۳) : لَیْسُواْ سَوَآءً مِّنْ اءَهْلِ الْکِتَبِ اءُمَّهٌ قَآئِمَهٌ یَتْلُونَ ءَایَتِ اللَّهِءَانَآءَ الَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ
ترجمه :
اهل کتاب همه یکسان نیستند، طایفه اى از آنها (به طاعت خدا) ایستاده ، آیات الهى را در دل شب تلاوت مى کنند و سر به سجده مى نهند.
تفسیر نور حجت الاسلام قرائتی
نکته ها
O این آیه وآیه بعد، صفات خوب گروهى از اهل کتاب را بیان مى دارد که عبارت است از قیام به اطاعت خدا، تلاوت کتاب آسمانى ، سجده ، امر به معروف و نهى از منکر و سرعت در کارهاى خیر. شاید همین اعمال ، بیانگر ((حبل اللّه )) در آیه قبل باشد.
O همانگونه که تلاوت قرآن براى مسلمین به همراه اقامه نماز مورد ستایش الهى است ،(۱۳۳) تلاوت کتب آسمانى ، همراه با عبادت و سجده براى اهل کتاب نیزمورد ستایش است . (یتلون … یسجدون )
O خداوند در این آیه به ارزش علم ، عمل ، تداوم ، نشاط و عشق و جهت داشتن اشاره کرده است . با کلمه (یتلون ) به علم ، با کلمه (یسجدون ) به عمل ، با عبارت (اناءاللیل ) به تداوم و با کلمه (قائمه ) به عشق و نشاط و با عبارت (آیات اللّه ) به جهت اشاره کرده است .
پیام ها
۱- خوبى وکمال را از هر گروه و طایفه اى که باشد، بپذیریم و بدان اقرار کنیم . در کنار انتقاد از دیگران ، از خوبى هاى آنان غافل نشویم . (من اهل الکتاب امّه قائمه )
۲- یکى از راههاى جذب و دعوت دیگران ، اقرار و اعتراف به کمالاتِ آنان است . (من اهل الکتاب امّه قائمه )
۳- عبادت ، نیاز به همّت ، جدّیت ، عشق و آمادگى دارد. (امّه قائمه )
۴- تلاوت آیات خدا و سجده هاى شبانه ، موجب ستایش خداوندى است . (یتلون آیات اللّه آناء اللیل )
۵- تلاوت آیات الهى وسجده به درگاه او، قیام به امر الهى است . (قائمه یتلون )
۶- شب و بالاخص سحر، بهترین وقت براى مناجات است . (آناء اللیل )
۷- عالى ترین حالات عبادت ، سجده است . (وهم یسجدون )
آیه :(۱۱۴) یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الاَْخِرِ وَیَاءْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَعَنِ الْمُنْکَرِ وَیُسَرِعُونَ فِى الْخَیْرَ تِ وَاءُوْلََّئِکَ مِنَ الْصَّ لِحِینَ
ترجمه :
آنان به خدا و روز قیامت ایمان دارند و امر به معروف و نهى از منکر مى کنند و در کارهاى خیر شتاب مى ورزند و آنان از افراد صالح و شایسته هستند.
تفسیر آیه :(۱۱۵) وَمَا یَفْعَلُواْ مِنْ خَیْرٍ فَلَن یُکْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالْمُتَّقِینَ
ترجمه :
و آنچه از خیر انجام دهند، هرگز درباره آن ناسپاسى نبینند و خداوند به (حال ) پرهیزکاران داناست .
نکته ها
O همان گونه که در سوره ى بقره آیه ۳، در کنار ایمان ، نماز مطرح شده است ، (الّذین یؤ منون بالغیب و یقیمون الصلوه ) در این آیه نیز در کنار ایمان ، امر به معروف و نهى از منکر آمده است . (یؤ منون … یاءمرون )
O شیوه ى قرآن آن است که امر به معروف را قبل از نهى از منکر مى آورد. آرى ، اگر درهاى معروف باز شود، راه منکر بسته مى شود. ازدواج آسان ، جلو فحشا را مى گیرد. نماز، انسان را از فحشا ومنکر باز مى دارد. اشتغالِ صحیح مى تواند مانع فسادهاى اجتماعى گردد. شخصیّت دادن به افراد، آنان را از سقوط به ابتذال باز مى دارد.
O صالحان کسانى اند که همگان آرزوى ملحق شدن به آنان را دارند: (اَلحِقنى بالصّالحین )(۱۳۴) و هر مسلمانى در هر روز، پنج مرتبه به آنان سلام مى کند. ((السلام علینا و على عباد اللّه الصالحین ))
O در بینش الهى ، هیچ عمل صالحى ضایع نمى شود. (فلن یُکفروه ) البتّه چنانکه در قرآن مى خوانیم : (انّما یتقبّل اللّه من المتّقین )(۱۳۵) شرط قبولى ، ایمان و تقواست ، لذا در اینجا مى فرماید: ما خود مى شناسیم که متّقین چه کسانیند که باید عملشان مورد قبول واقع شود.
پیام ها
۱- امر به معروف ونهى از منکر، در ادیان دیگر نیز مطرح بوده است . (اهل الکتاب … یاءمرون بالمعروف )
۲- سجده هاى سحر باید همراه با امر و نهى در روز باشد. (یسجدون … یاءمرون )
۳- سرعت در کار خیر، ارزش آن را بیشتر مى کند. (یسارعون فى الخیرات )
۴- سبقت وسرعت صالحان در نیکى ها، موسمى نیست دائمى است .(یسارعون )
۵- افراد صالح ، کسانى هستند که با نشاط وشتاب ، به سراغ هر کار خیرى مى روند، نه فقط بعضى از کارها. (الخیرات )
۶- ایمان ، عبادت ، تلاوت ، امر به معروف و نهى از منکر و سرعت در کار خیر انسان را در زمره صالحان مى برد. (اولئک من الصالحین )
