امر به معروف و نهی از منکر در کلام علی علیه السلام
الف: فضیلت امر به معروف و نهی از منکر
امر به معروف برتر از جهاد
حضرت علی علیه السلام اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر را در مقایسه
با جهاد در راه خدا این گونه بیان می فرمایند: همه اعمال نیک و حتی جهاد
در راه خدا در مقایسه با امر به معروف و نهی از منکر مثل قطره در مقابل
دریاست. همچنین امام علیه السلام در پاسخ به این شبهه که ممکن است بر
اثر امر به معروف و نهی از منکر جان یا روزی کسی به خطر بیفتد می
فرمایند:
امر به معروف و نهی از منکر نه اجل کسی را نزدیک می سازد و نه روزی
او را کم می کند.
امر به معروف و نهی از منکر دو صفت الهی:
حضرت علی علیه السلام در اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر، آن دو را
اوصاف الهی می شمارند: امر به معروف و نهی از منکر دو صفت از صفات
پسندیده خداوند سبحان است و این دو مرگ کسی را نزدیک نمی کنند و
روزی را نمی کاهند.
امر به معروف برترین اعمال:
علی علیه السلام در تبیین اهمیّت مسأله امر به معروف و نهی از منکر می
فرمایند:
«امر به معروف با فضلیت ترین اعمال بندگان خداست» و در جای دیگر می
فرمایند: هدف نهایی دین امر به معروف و نهی از منکر و بر پاداشتن حدود
الهی است.
امر به معروف و نهی از منکر، نوعی از جهاد:
از علی علیه السلام درباره ایمان سؤال کردند، آن حضرت فرمودند: ایمان بر
چهار ستون صبر، یقین، عدل و جهاد استوار است، حضرت در ادامه و در
معرفی بیشتر جهاد اضافه می کنند: جهاد که از پایه های اصلی ایمان است
خود بر چهارگونه انجام می گیرد که دو صورت آن امر به معروف و نهی
از منکر است… هر که امر به معروف را به جای آورد، با مومنان همراهی
کرده و آن ها را نیرومند ساخته است و هر که نهی از منکر کند در حقیقت
بینی منافقان و افراد دو رو را به خاک مالیده است.
ب: تشویق به امر به معروف و نهی از منکر:
در موارد بسیاری علی علیه السلام مردم را به امر به معروف و نهی از
منکر تشویق فرموده اند؛ به عنوان نمونه به چهار مورد اشاره می شود:
دستور به اجرای امر به معروف و نهی از منکر:
حضرت درمناسبت ها و موقعیت های گوناگونی از افراد می خواهند که این
دو تکلیف را به جای آورند. از جمله می فرمایند: عمل کننده به نیکی و
بازدارنده از شرّ و بدی باش. نیز می فرمایند: امر کننده به معروف و نهی
کننده از منکر باش.
سبقت گیری در امر به معروف:
مردم بیشتر در امور مادی نظیر کسب مقام و مال به رقابت می پردازند. علی
بن ابیطالب علیه السلام به عنوان رهبری الهی که مسئولیّت نشان دادن راه
های واقعی کمال را به عهده دارد راه صحیح سبقت گیری را این گونه بیان
می کنند:
ای مردم اگربه ناچار می خواهید باهم رقابت کنید، پس چه بهتر که در برپایی
حدود الهی و امر به معروف برهم پیشی گیرید و سعی کنید هر یک از شما
بیشتر و بهتر از دیگری در این عرصه بکوشد.